* Thứ nhất: dựa vào tư duy.
===Giả sử bạn không nhớ công thức tính vận tốc. Để xây dựng được công thức, ta làm như sau:
-Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến vận tốc (v): quảng đường (s) và thời gian (t).=> v=[s][v].
-Mối liên hệ giữa chúng: Khi s dài ra và t không đổi thì v tăng => s tỉ lệ thuận với v; khi t tăng lên, s giữ nguyên thì v giảm=> t tỉ lệ nghịch với v.
-Xây dựng công thức: s tỉ lệ thuận với v => v=s[t] ( có nghĩa là v=s và còn phụ thuộc vào thời gian); t tỉ lệ nghịch với v => v=1/t [s] (có nghĩa là v=1/t và còn phụ thuộc vào quảng đường). Từ đó ta có công thưc v=(1/t).s
===Tương tự, ta có thể xác định được công thức của định luật hấp dẫn như sau:
Trước tiên phải thuộc và hiểu định luật mới làm được.
-Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến lực hấp dẫn F: khối lượng hai vật m1,m2 ; khoảng cách từ m1 đến m2 (r1), khoảng cách từ m2 đến m1 (r2).
-Mối liên hệ giữa chúng: Khi m1 tăng thì F tăng => m1 tỉ lệ thuận với F, Khi m2 tăng thì F tăng => m2 tỉ lệ thuận với F, Khi r1(r2) tăng thì F giảm => F thỉ lệ nghịch với r1(r2).
-Xây dựng công thức: m1 tỉ lệ thuận với F => F=m1[m2][r1][r2]; m2 tỉ lệ thuận với F=> F=m1.m2[r1][r2]; F thỉ lệ nghịch với r1 => F=(1/r1).m1.m2[r2]; F thỉ lệ nghịch với r2 =>F=(1/r2).(1/r1).m1.m2. Mà khoảng cách từ m1 đến m2 = khoảng cách từ m2 đến m1 nên r1=r2=r. Từ đó ta có công thức F=(m1.m2)/r^2. Ngoài ra, lực F còn phụ thuộc vào một số yếu tố có giá trị không thay đổi (hoặc thay đổi với lượng rất nhỏ không đáng kể) Kí hiệu là G (hằng số hấp dẫn). => công thức cụ thể là F=[G](m1.m2)/r^2. "Hằng số hấp dẫn G phụ thuộc vào hệ đơn vị đo lường, được xác định lần đầu tiên bởi thí nghiệm Cavendish năm 1797.
- Nếu dùng hệ đơn vị SI:
*Thứ hai dựa vào đơn vị:
=== Ví dụ một bài toán đơn giản: Một vật chuyển động với vận tốc 5(m/s), hỏi sau 5 giây nó đi được quãng đường bao nhiêu met ??
Để giải được bài này, điều đầu tiên là bạn phải thộc công thức tính vận tốc, nhưng nếu bạn không thuộc thì vẫn làm được theo cách sau.
Nhìn vào đề bài ta thấy đơn vị của vận tốc là mét/giây, mét là đơn vị của quãng đường (s), giây là đơn vị của thời gian (t). => công thức của vận tốc là v=s/t.
===Một bài khác phức tạp hơn: Khối lượng trái đất (m1) là a (Kg), mặt trời (m2) là b (Kg), khoảng cách giữa chúng là c (m). Cho G = 6.67 x 10-11 (N.m²/kg²) , tính lực hấp dẫn giữa chúng.
Để tìm được công thức cho lực hấp dẩn thì bạn phải thuộc và hiểu rõ về định luật này.
N là đơn vị của lực F, m là đơn vị của độ dài r, kg là đơn vị của khối lượng m.
=> G=F.r²/M² <=>F=G. m² / r².
Chúc các bạn học tối
